Basit Çekimli Fiil
Basit çekimli fiil, bir eylemin veya durumun zamanını belirtmeden, sadece eylemin veya durumun kendisini ifade eden fiil türüdür. Basit çekimli fiiller, genellikle cümle içinde yüklem görevi görürler.
Basit çekimli fiiller, üç farklı zaman kipinde kullanılabilirler:
- Şimdiki zaman: Eylemin veya durumun şu anda gerçekleştiğini ifade eder. Örneğin: “Okuyorum.”
- Geçmiş zaman: Eylemin veya durumun geçmişte gerçekleştiğini ifade eder. Örneğin: “Okudum.”
- Gelecek zaman: Eylemin veya durumun gelecekte gerçekleşeceğini ifade eder. Örneğin: “Okuyacağım.”
Basit çekimli fiiller, ayrıca olumlu veya olumsuz olarak kullanılabilirler. Olumlu basit çekimli fiiller, eylemin veya durumun gerçekleştiğini ifade eder. Örneğin: “Okuyorum.” Olumsuz basit çekimli fiiller ise, eylemin veya durumun gerçekleşmediğini ifade eder. Örneğin: “Okumuyorum.”
Basit çekimli fiiller, Türkçede çok sık kullanılırlar. Günlük konuşmamızda, yazılarımızda ve edebi metinlerde sıklıkla basit çekimli fiillere rastlarız.
Basit Çekimli Fiillerin Kullanımı
Basit çekimli fiiller, cümle içinde yüklem görevi görürler. Yüklem, cümlede eylemi veya durumu ifade eden öğedir. Basit çekimli fiiller, ayrıca zarflarla birlikte kullanılarak eylemin veya durumun zamanını, yerini, biçimini veya miktarını belirtebilirler. Örneğin:
- “Dün okula gittim.” (Zaman zarfı)
- “Evde kitap okudum.” (Yer zarfı)
- “Hızlıca koştum.” (Biçim zarfı)
- “Çok kitap okudum.” (Miktar zarfı)
Basit çekimli fiiller, ayrıca soru cümlelerinde ve olumsuz cümlelerde de kullanılırlar. Soru cümlelerinde, basit çekimli fiil cümle başında yer alır ve cümle soru işaretiyle biter. Örneğin:
- “Okuyor musun?”
Olumsuz cümlelerde ise, basit çekimli fiilin önüne “değil” veya “yok” sözcüğü getirilir. Örneğin:
- “Okumadı.”
- “Okuyan yok.”
Basit Çekimli Fiillerin Örnekleri
Aşağıda, basit çekimli fiillerin örnekleri verilmiştir:
- Okumak
- Yazmak
- Konuşmak
- Dinlemek
- Görmek
- Duymak
- Hissetmek
- Düşünmek
- Anlamak
- Bilmek
- Sevmek
- Nefret etmek
- İstemek
- Arzulamak
- Korkmak
- Ümit etmek
- Beklemek
- Sabretmek
- Çalışmak
- Dinlenmek
- Eğlenmek
- Seyahat etmek
- Alışveriş yapmak
- Yemek yemek
- Uyumak
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- Türk Dil Kurumu
- Dil Derneği
- Türkçe Dilbilgisi
- Basit Çekimli Fiiller
- Basit Çekimli Fiillerin Kullanımı
- Basit Çekimli Fiillerin Örnekleri